Blijf op de hoogte en schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Koffie met……..verhaal
Deze keer vertelt Henri Stroband een verhaal ‘La Chapelle de Sept Saints in Bretagne – de Zeven Slapers van Efese’
– Een plek waar twee religies elkaar ontmoeten –
De zomer van 2021
Eindelijk was het zover, we stonden op het punt om te vertrekken naar onze vakantiebestemming. De laatste spullen waren ingepakt, het huis nog even nagelopen of alles uit was. De buren waren geïnformeerd en geïnstrueerd over de post, plantjes en zonneschermen. We trokken de voordeur achter ons dicht en reden richting Bretagne. Wat ons in dit land trekt is het spirituele karakter van de streek, met zijn ruige granietkusten, hunebedden, menhirs en ontelbaar aantal schitterende kerkjes en kapelletjes. Natuurlijk waren er ook fantastische wandelingen langs de kust en fietstochten in het binnenland, uitnodigend door de weersomstandigheden van deze wat koele zomer.
Een reisverslag van dag tot dag kan niet veel toevoegen aan jullie eigen hopelijk fijne ervaringen in de achter ons liggende periode, lijkt me. Laat ik me dus beperken tot één bijzondere ontmoeting, die deze zomer kleurde en onvergetelijk maakte. In een reisgids lazen we dat het kapelletje bij Les Sept Saints, niet ver van Lannion, een bedevaartplaats is voor Christenen én Moslims. Wow, dat hoor je niet zo vaak: dat inspireerde ons tot een bezoek.
Vlak bij Les Sept Saints lag ooit een oeroude marktstad, nu een dorpje, ‘Vieux Marché’ geheten. Het kapelletje ligt op een heuvel net erboven. Iets lager op de heuvel ligt een oude zevenvoudige bron, het water ervan vormt de oorsprong van een kleine rivier (Veel kerken en kapellen werden in Bretagne bij heilige bronnen gebouwd).
Bij de kapel ontmoeten we een oude bebaarde heer, wiens ogen gaan glimmen als we belangstelling tonen. Zijn verhaal maakt deze vakantie bijzonder, zoals jullie uit het vervolg zullen begrijpen.
‘In de 6e/7e eeuw geloofden in het Christelijke Oost-Romeinse Rijk steeds minder mensen in de lichamelijke opstanding na de dood, en in Syrië of Turkeije bedachten creatieve geesten een verhaal als metafoor, om de Christelijke gelovigen in het juiste spoor te houden. De legende gaat zo: In 250 na Christus heerste keizer Decius over een groot deel van het Romeinse rijk. Ook de oude stad Efeze lag in dat deel van het rijk. De keizer eiste dat inwoners de Romeinse goden zouden aanbidden, maar zeven mannen weigerden dat en ze vluchtten een grot in. Ze werden ontdekt en Decius liet hen in de grot metselen. 300 jaar later, tijdens de Christelijke keizer Theodosius II, vond een herder de grot en toen hij die opende trof hij daar zeven slapende mannen aan: de Heer had hen weer leven ingeblazen! Een wonder! Keizer Theodosius haastte zich naar de grot en trof daar de mannen met aureolen om het hoofd. Ze verklaarden dat God hen had opgedragen aan de keizer te laten weten dat de opstanding der doden bestaat. Toen vielen ze weer in slaap.
Een eeuw later circuleerden er in de Oostelijke Christelijke wereld tientallen versies van deze legende. En toen Mohammed in de 7e eeuw de Islam vestigde kwam deze legende ook in de Kor’an terecht als Sura 18, over ‘de jongelingen in de grot’. Bijzonder vind ik dat in de Kor’an ook een hond wordt ingemetseld en tot leven gewekt. Als bioloog en dierenliefhebber spreekt me dat wel aan!
Deze legende reisde in de 7e eeuw met kooplieden mee naar de overslagmarkt ‘Vieux Marché’ waar lokale Christenen in de zeven bronnen van Sept Saints de zeven heiligen meenden te herkennen. Bij de bronnen werd een fontein gebouwd en een op de heuvel staand hunebed werd gekerstend en tot kapel verheven met een altaar waarop beelden van de Heilige Maagd met de zeven heilige slapers van Efeze werden geplaatst. In 1703 werd dit kapelletje te klein voor de vele pelgrims en werd er óverheen een grotere kapel gebouwd, met een vergelijkbare groep (nieuwe) beelden. Het hunebed is nu de crypte van deze kapel; de oude beeldjes staan daar ook nog op hun plek.
In de jaren ’50 nam de arabist Louis Massignon het initiatief tot jaarlijkse gemeenschappelijke pelgrimages van Christenen en Moslims naar deze zeven slapers én de bijzondere bron.’
Toen wij de bron bezochten troffen we daar ook een nieuw ogend granieten zuiltje aan met de woorden ‘Paix’ en, in het arabisch, ‘Salam’, Vrede, Vrede. Toen we de bebaarde man vroegen naar deze zuil kregen we een ontroerend antwoord: de dorpelingen uit het tien huizen grote Sept Saints collecteerden voor de zuil en plaatsten hem binnen één week na de aanslagen in Parijs uit 2015 op onder andere Charlie Hepdo. Vrede, Salam !!